zaterdag 6 december 2025
donderdag 4 december 2025
Verslag Café Brein Veldhoven 3 dec. 2025 THEMA: Sociale contacten bij NAH
De gastsprekers van deze avond zijn Matthijs Nelissen en zijn vrouw Ilona Nelissen-van het Hof. Zij vertellen over de veranderingen in de relaties na het herseninfarct van Matthijs.
De avond wordt geopend door Dick Sijtsma en Karin van Ham, ervaringsdeskundigen NAH. Zij stellen kort Boy Keeris voor, de nieuwe coördinator vanuit Cordaad.
Matthijs stelt hen eerst voor. Matthijs en Ilona zijn getrouwd en hebben twee kinderen, van 7 en 9 jaar. Twee jaar geleden heeft Matthijs een herseninfarct gehad. Hierdoor heeft Matthijs afasie.
Een herseninfarct heb je nooit alleen, ook de omgeving heeft dit meegemaakt.
Ilona geeft ook aan dat je het samen hebt meegemaakt en dat je samen verder moet gaan.
Vraag aan het publiek: Waaraan denken jullie als jullie denken aan een veranderende rol, als je een herseninfarct hebt gehad?
- Flexibiliteit, geduld (in je rol als partner)
- Verandering van karakter (heeft ook invloed op je relatie)
Matthijs en Ilona hebben gemerkt dat er veranderingen zijn in je relatie met:
- Je partner
- Je kinderen
- Collega’s
- Vrienden
- Familie
Relatie met je partner:
Bij Ilona ging het verantwoordelijkheidsgevoel als een speer omhoog. Want Matthijs moest alles opnieuw leren. Voorheen was Matthijs degene die alles ‘droeg’, zo voelde Ilona het. En dat veranderde meteen.
Ook taken nam ze over, tot timmeren toe. Maar Matthijs kan ook steeds meer, en je doet ook veel samen.
Dus verandering in rollen, wordt ook statisch gebracht eigenlijk. Maar dit verandert iedere keer weer. Je moet af en toe even checken of je al met iets bij een partner terecht kan en dan blijkt dat dat ook alweer kan.
Wat betreft communicatie, spelen ze ook vaak hints. En als Matthijs moe is, dan wordt het de dag erop. En dan komt Ilona er de dag erop wel terug.
Relatie met je kinderen:
Hun kinderen zijn er goed mee omgegaan. Ze zijn overal mee naar toe geweest en uitgelegd hoe het zat. Ze weten dat Matthijs een soort van wifi-verbinding in zijn hoofd heeft, die een beetje verstoord is.
Matthijs brengt de kinderen nu naar school en Ilona heeft de diepere gesprekken met hen. Hij ziet de kinderen ook meer dan voor het infarct. Dus de band is goed gebleven.
Relatie met de collega’s:
Sommige collega’s en klanten blijven weg. Maar hij heeft ook collega’s en klanten die hun best doen om Matthijs wat werk te geven.
Relaties met familie:
Ze hebben gouden opa’s en oma’s. Hun hele gezin kan altijd op hen terugvallen. De familie is ook heel erg betrokken bij het gezin.
Relaties met vrienden:
Ze hebben dezelfde vriendengroep als voorheen. Maar eigenschappen worden uitvergroot, dus mensen die niet vlug initiatief namen, mis je nu wel. Want zelf kun je niet elke keer geven. Je eigen inbreng is ook veranderd. Maar ze hebben nog steeds dezelfde vriendengroep.
Overig:
Is Matthijs nu veranderd als mens? Ilona heeft vaak het idee dat Matthijs nu meer durft. Matthijs werkt nu drie dagen, maar minder. De omgeving waar Matthijs mee te maken kreeg, kwam ook steeds dichter bij de werkomgeving van Ilona te liggen. Ilona is logopediste. Hun werelden kwamen ook dichter bij elkaar. Je leert samen ook heel veel nieuwe mensen kennen door Matthijs zijn infarct en afasie.
Na de pauze:
Vragen uit het publiek:
Hoe is het nu met je vermoeidheid?
De accu van Matthijs gaat wel goed. Maar vrijdagavond is ie leeg.
Heb jij last van stemmingswisselingen, als je moe bent?
Nee, eigenlijk niet. Maar hij is een binnenvetter, Ilona merkt dat dan wel.
Een persoon wil even laten weten dat hij ongelooflijk blij is dat ze gekomen zijn. Want hij heeft hoop gekregen na het verhaal van Matthijs.
Wat kan AI voor hun betekenen?
Het kan als communicatiemiddel heel goed zijn. Maar het is een zoektocht. Matthijs heeft samen met Ilona een cursus Afasie en AI ontwikkeld. Dit is het onderwerp voor Café Brein Veldhoven in oktober 2026.
Men zegt dat je na een jaar klaar bent met revalideren qua spraak. Matthijs en Ilona zijn het hier niet mee eens. Dick vult aan dat je na 10 jaar nog vooruitgang kan boeken. Door te oefenen, praten en doen. Niet opgeven en zonder gène doorgaan.
Heb je last van overprikkeling, bijv. in een druk restaurant?
In het begin was Matthijs aan het afhaken in een drukke groep. Ook daarin zit vooruitgang in. Nu is hij in zijn hoofd mee aan het doen. Maar praten op dat moment kost hem veel moeite.
Wanneer begint de cursus?
Matthijs wil in maart of april wel starten.
Volgend jaar oktober (2026) komt Matthijs meer vertellen over AI bij Afasie.
Lesley van Rooy van MEE geeft nog even aan dat je altijd MEE kunt benaderen, als je op zoek bent naar een maatje. Zij bieden ondersteuning. Folders liggen op de foldertafel.
Afsluiting
Karin en Dick bedanken Matthijs en Ilona voor hun komst en presentatie.
Datum volgende bijeenkomst
De volgende Café Brein Veldhoven staat gepland op woensdag 4 februari 2026 met als thema Innovatieve hulpmiddelen bij hersenletsel.
De officiële aankondiging met thema volgt zoals gewoonlijk via de mail en/of de krant.
We zien u graag de volgende keer weer.
dinsdag 2 december 2025
dinsdag 25 november 2025
Cafe Brein : 3 december Thema : Sociale Contacten
Datum en tijd: 13 december 2025 van 19.30 tot 21.00 uur.
Toegang: vanaf 19.00 uur.
Wie: Mensen met NAH, hun familie of mantelzorgers, andere belangstellenden.
Aanmelden: IS NIET NODIG!
In de krant
Café Brein Veldhoven bespreekt sociale relaties
Het thema van Café Brein Veldhoven op woensdag 3 december is ‘Sociale relaties’. Matthijs Nelissen en zijn vrouw Ilona van ’t Hof delen hun ervaringen na een herseninfarct van Matthijs.
De bijeenkomst wordt georganiseerd in de Veldwijzer aan de Sterrenlaan 15 in Veldhoven. De avond begint om 19.30 uur en eindigt om 21.00 uur. De toegang is vanaf 19.00 uur.
Matthijs Nelissen heeft ongeveer twee jaar geleden een herseninfarct gehad tijdens zijn werk in Amerika. Samen met zijn vrouw Ilona van ’t Hof vertelt hij deze avond over de impact van het herseninfarct op hun leven.
Na de pauze is er ruimte voor opmerkingen en het stellen van vragen. Het evenement is bedoeld voor mensen met Niet-aangeboren Hersenletsel, hun familie, mantelzorgers en andere belangstellenden. Aanmelden is niet nodig.
zaterdag 22 november 2025
dinsdag 4 november 2025
dinsdag 21 oktober 2025
Inloopspreekuur NAH op 22 oktober in Veldwijzer
In Veldwijzer zijn twee ervaringsdeskundigen van NAH Veldhoven aanwezig om u persoonlijk te woord te staan. Ook is het mogelijk om u in contact te brengen met regionale hersenletseldeskundigen.
U kunt zonder afspraak binnenlopen op woensdag 22 oktober tussen 10.30 en 12.00 uur in Veldwijzer, Sterrenlaan 15 te Veldhoven. De koffie/thee staat klaar.
maandag 6 oktober 2025
donderdag 2 oktober 2025
Café Brein Veldhoven - Taalstoornissen (afasie) 01-10-2025
Wat is afasie? Verloren woorden, maar bewaarde intelligentie ( filmpje van Cafe Brein )
- Heb geduld
- Spreek rustig
- Check of je degene met afasie goed begrepen hebt.
Verslag Café Brein Veldhoven 1 okt. 2025 THEMA: Taalstoornissen / Afasie
Verslag Café Brein Veldhoven 1 okt. 2025
THEMA: Taalstoornissen / Afasie
De gastsprekers van deze avond zijn Marlijn Jacobs-Alewijns en Merel Cuppen, beiden logopedisten en afasietherapeuten bij Archipel Afasiecentrum Eindhoven.
De avond wordt geopend door Dick Sijtsma en Karin van Ham, ervaringsdeskundigen NAH.
De PowerPoint die voor de presentatie gebruikt wordt, wordt toegevoegd aan de notulen.
Afasie is een taalstoornis door Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH).
In Nederland leven naar schatting 650.000 mensen met beperkingen door hersenletsel. Dit aantal ligt mogelijk hoger, omdat niet iedereen de diagnose hersenletsel krijgt.
Het aantal mensen in Nederland met Afasie is 30.000 mensen, waarvan driekwart arbeidsongeschikt is.
90% van de mensen met Afasie ervaart een sociaal isolement.
Communicatie is een proces van informatie-uitwisseling. Daar is altijd een zender (die de boodschap brengt) en een ontvanger (degene die de boodschap ontvangt) bij betrokken.
Dit kan d.m.v. spreken en schrijven (verbaal) en/of zonder woorden (non-verbaal).
Er zijn wel meer elementen betrokken, die de communicatie kunnen bemoeilijken:
- Motivatie (wil iemand echt de boodschap overbrengen op dat moment)
- Initiatief (kan iemand wel initiatief nemen in het gesprek)
- Aandacht (is iemand goed alert)
- Concentratie (concentreren op één taak)
- Geheugen (onthouden en opslaan wat je hebt waargenomen)
Taalmodel (Ellis en Young): een vereenvoudigd model over hoe de taal in onze hersenen werkt.
Woorden komen binnen d.m.v. horen en lezen. Deze komen binnen in het semantisch systeem (woordenboek), waar betekenis wordt gegeven aan het woord. De woorden die je wil zeggen of schrijven haal je ook weer uit dit woordenboek.
Er zijn verschillende vormen van afasie afhankelijk van de grootte en plaats van het letsel. Problemen komen voor in:
- Spreken
- Begrijpen
- Lezen
- Schrijven
Voorbeelden van symptomen:
- Woordvindproblemen (niet op het woord kunnen komen)
- Verkeerd woord gebruiken (bijv. appel i.p.v. peer)
- Klankversprekingen (bijv. Wafel i.p.v. tafel)
- Niet bestaand woord, of niet herkenbaar woord noemen (bijv. kommenies)
- Lege taal, bijv. Ik ben met dat ding daar naar toe gegaan
Vraag uit het publiek: Is het dan wel zo dat die persoon weet wat ‘dat ding’ is en wat ‘daar naar toe’ is?
Antwoord: Dat kan verschillen. Het kan zijn dat iemand in lege taal spreekt, omdat hij de woorden niet kan vinden. Het kan ook voorkomen dat iemand zelf niet doorheeft dat hij in lege taal spreekt en de boodschap voor de ander niet goed overkomt. Iedere persoon met afasie is anders, dus ook het spreken met lege taal is bij iedereen anders.
Vraag uit het publiek: Kun je lege taal bij elke zin gebruiken?
Antwoord: Lege taal zet je niet bewust in. Maar ja, in principe kan je in iedere zin lege taal gebruiken door betekenisvolle woorden te vervangen door ‘lege’ woorden, zoals die, dat en daar.
Afasie heb je niet alleen! Iedereen moet hard werken om de communicatie te laten slagen.
Miscommunicatie kun je proberen te voorkomen door bijvoorbeeld samen te vatten wat diegene met afasie heeft gezegd, eventueel met ondersteuning van woorden en afbeeldingen en te checken bij de persoon met afasie of het klopt wat je begrepen hebt.
Maar je kunt miscommunicatie nooit helemaal voorkomen.
Belangrijk voor de communicatie met mensen met afasie:
- Voorlichting en adviezen (zowel algemene als persoonlijke communicatieadviezen)
- Gelijkwaardige communicatie
- Vraag niet naar de bekende weg
- Bespreek met elkaar wat je prettig vindt in de communicatie (wel/niet invullen)
- 5 W’s: wie, wat, waar, wanneer en eventueel ‘hoe’
Communicatiehulpmiddelen kunnen helpend zijn, maar nemen de communicatieproblemen niet volledig weg. Het vraagt veel oefening/training en cognitieve vaardigheden om een communicatiehulpmiddel in te kunnen zetten. De persoon met afasie blijft regelmatig afhankelijk van de gesprekspartner bij het inzetten van het communicatiehulpmiddel. Een communicatiehulpmiddel wordt op de persoon afgestemd, afhankelijk van o.a. ernst en vorm van de afasie.
Voorbeelden van communicatiehulpmiddelen zijn apps met woorden/zinnen of afbeeldingen, letterkaart, enz.
Je hebt ook kaartjes met ‘ik heb afasie’. Hierop staat o.a. op ‘Wilt u langzaam spreken met korte zinnen.’
De communicatie verloopt het meest effectief:
- Als je uitgerust bent
- Bij gebruik van non-verbale / visuele ondersteuning
- In een rustige, prikkelarme omgeving
Accepteer het als de communicatie even niet lukt! Soms helpt het om het onderwerp even te laten rusten en er op een later moment op terug te komen.
Na de pauze:
Week van de afasie start 4 oktober en dat is ook de reden dat er voor deze bijeenkomst het onderwerp Afasie is gekozen. Er is een filmpje getoond wat gemaakt is voor de week van de afasie 2023. Deze is te vinden op YouTube. De activiteiten die in de week van Afasie plaatsvinden, komen op de website van Afasienet.
Vragen uit het publiek:
Hoe groot zijn de groepen bij het Afasiecentrum?
De groepen bestaan uit maximaal 6 of 7 mensen. Automatisch heeft iedereen heel veel geduld en begrip voor elkaar, dus dat is goed te doen.
Een vraag over een persoonlijke situatie wordt na de bijeenkomst besproken.
Iemand met afasie, opgelopen zo’n 15 jaar geleden, gebruikt heel veel lege taal. Is daar nog vooruitgang in te boeken, als iemand nog begeleiding krijgt?
Het is moeilijk om antwoord te geven op deze vraag, omdat hier meer informatie voor nodig is. Over het algemeen geldt dat de grootste vooruitgang wordt gemaakt de eerste periode na het hersenletsel. Naarmate je verder komt in je revalidatieproces, worden de stappen vooruit doorgaans kleiner.
Is het mogelijk dat afasie verbetert als je veel praat en oefent nadat iemand is uitbehandeld?
Als je leerbaar bent, kun je in principe altijd nieuwe dingen leren tot op zekere hoogte. Je kan door middel van herhalen en inslijpen na een bepaalde tijd vaardiger worden in bepaalde strategieën, die je in kunt zetten. Echter zal de afasie altijd aanwezig blijven.
Kun je AI inzetten voor afasie en op welke manier kun je dit inzetten?
Matthijs Nelissen is een ervaringsdeskundige die aanwezig is. Hij heeft afasie en hij heeft een app en een cursus ontwikkeld. Zonder AI zou hij niet kunnen werken. Hij heeft twee apps met AI getest.
Volgend jaar oktober (2026) komt Matthijs meer vertellen over AI bij Afasie.
Komt het door NAH of is het een vorm van afasie dat je mensen met een accent moeilijker kunt verstaan? En dan vooral mensen, die goed Nederlands praten met bijv. een oosters accent.
Ook deze vraag is lastig te beantwoorden, omdat we niet alle informatie hebben over de persoon met deze vraag.
Je hersenen gebruiken context, verwachting en eerdere kennis om ontbrekende of vervormde informatie aan te vullen. Door het NAH kunnen problemen ontstaan in bepaalde cognitieve functies die je hiervoor nodig hebt.
Afsluiting
Karin en Dick bedanken Merel en Marlijn voor hun komst en presentatie.
Verder wordt Jolanda Kennis bedankt voor de coördinerende rol, die ze zich vanaf het begin heeft opgenomen. Ze gaat in Eersel bij Cordaad werken.
Datum volgende bijeenkomst
De volgende Café Brein Veldhoven staat gepland op woensdag 3 december 2025 met als thema Sociale contacten.
De officiële aankondiging met thema volgt zoals gewoonlijk via de mail en/of de krant.